این کنفرانس توسط معاونت علمی و آمریت‌های فرهنگی و روابط عمومی و امور بین‌الملل و مشارکت دانشکده‌های کمپیوتر ساینس، حقوق و علوم سیاسی و علوم اجتماعی پوهنتون خاتم‌النبیین(ص) با همکاری پوهنحی انجنیری آب و محیط زیست پوهنتون پولی‌تخنیک کابل قبل از ظهر سه‌شنبه ۱۴۰۳/۰۸/۱۵ در پوهنتون خاتم‌النبیین(ص) برگزار گردید.
آقای محمد رضا سیرت ضمن عرض خیر مقدم به مهمانان و مستفیدشوندگان به معرفی اهداف و محورهای کنفرانس پرداخت. تطبیق پلان عملیاتی سال ۱۴۰۳ پوهنتون خاتم‌النبیین(ص) و اجرای مفاد تفاهم‌نامه همکاری مشترک میان دو پوهنتون از اهداف اصلی کنفرانس عنوان گردید.
موضوعات «زمین و محیط زیست؛ امانت الهی»، «بزنامه‌ریزی انعطاف‌پذیری؛ آماده‌سازی مناطق شهری برای تغییرات اقلیمی در کابل»، «حمایت جزایی از محیط زیست» و «زباله الکترونیک؛ بحران محیط زیست» به‌عنوان محورهای اصلی مور بحث در کنفرانس معرفی گردید.
برنامه مذکور با تلاوت آیات قرآن‌کریم توسط محترم قاری سید رشاد ابدالی رسما آغاز گردید و با سخنرانی ارایه‌دهندگان ادامه یافت.
دکتر علی‌رضا ناصری آمر فرهنگی پوهنتون خاتم‌النبیین(ص) با موضوع زمین و محیط زیست؛ امانت الهی به ایراد سخن پرداخت. وی ضمن بر شمردن آیات قرآن‌کریم از نظر تعداد که نشان‌دهنده اهمیت توجه به محیط زیست است، بیان داشت که با توجه به محتوای آیات قرآن بخصوص سوره شمس، زمین همدم و قرین انسان است. به گفته دکتر ناصری، خداوند در سوره شمس به زمین و کسی که زمین را گسترانیده است، قسم یاد می‌کند و بلافاصله به جان انسان سوگند یاد می‌نماید. این موضوع به خوبی قرین بودن زمین با جان آدمی را نشان می‌دهد.
علاوه بر آن، دکتر ناصری اضافه کرد که انسان به‌عنوان خلیفه خداوند در روی زمین وظایفی را به عهده دارد. یکی از مهم‌ترین وظایف انسان این است که از زمین حفاظت کند. در واقع شرط خلیفه بودن انسان این‌است که در زمین افساد نکند و زمین را به تباهی نکشاند. بنابراین، تباهی زمین نتیجه افساد انسان در آن است.
دکتر ناصری بیان داشت که انسان باید خود را مطابق قانون عالم ملکوت عیار کند. این امر زمانی ممکن است که انسان تابع اوامر خداوند بوده و راه عبادت و تقوا و پرهیزکاری پیشه نماید و باید مطیع شریعت اسلامی باشد. وی با اشاره به حدیث شریف پیامبر گرامی اسلام(ص) به‌عنوان حسن ختام سخنرانی خویش، از زمین به‌عنوان مادر و ریشه انسان‌ها یاد نمود.
محترم نامزد پوهنیار استاد محمد علی حسن‌زاده عضو هیأت علمی پوهنحی انجنیری آب و محیط زیست پوهنتون پولی‌تخنیک کابل به توضیح موضوع برنامه‌ریزی انعطاف‌پذیری؛ آماده‌سازی مناطق شهری برای تغییرات اقلیمی در کابل پرداخت. وی از آماده‌سازی شهری برای تحمل بیشتر اختلالات و تحمل شرایط جدید مانند گرمایش زمین، شرایط اقتصادی و پایداری محیط زیستی به تاب‌آوری شهری تعبیر نمود و افزود که شهر کابل با شرایط چند وجهی مانند آلودگی هوا، کمبود آب و فرسایش خاک مواجه است. از این‌رو بحث تاب‌آوری شهری کابل از موضوعات مهم برای بحث و بررسی است.
به گفته استاد حسن‌زاده کمبود آب کابل به دلیل استفاده بی‌رویه آب‌های زیر زمینی و مهاجرت افراد از روستاها به شهر کابل و تراکم جمعیت به‌وجود آمده است و به خطر افتادن وضعیت صحی شهروندان یکی از اثرات کمبود آب خواهد بود. به‌وجود آمدن سیلاب‌ها در اثر تغییرات اقلیمی و شدت بیشتر باران‌ها و خطرات و آسیب‌های ناشی از آن که منجر به آسیب‌پذیرشدن زیرساخت‌ها و اقتصاد شهری است، توضیح داده شد. هم‌چنین گفته شد که تراکم جمعیت باعث می‌شود درجه حرارت افزایش یابد و شهروندان ناگزیرند برای مقابله با گرمی از لوازم سرمایشی استفاده نمایند که این امر از یکسو موجب افزایش مصرف انرژی می‌شود و از سوی دیگر سبب مبتلا شدن افراد به مریضی می‌گردد.
انکشاف زیرساخت‌های شهری، مدیریت سیلاب‌ها، ایجاد زیرساخت‌های سبز و بام‌های سبز، ایجاد پیاده‌روهای نفوذپذیر و احداث جوی‌های نفوذپذیر در کنار سرک‌ها و جاده‌ها می‌تواند به‌عنوان استراتژی‌های کلیدی تاب‌آوری شهری موثر واقع گردد و حدود ۶۵٪ خطرات ناشی از سیلاب‌ها را کنترل نماید. علاه بر موارد مذکور، احداث حوض‌های نگهداری آب و سدها می‌تواند در این راستا موثر و مفید واقع شود.
ترمیم سیستم آب‌رسانی کابل، مدیریت فاضلاب‌ها، ترویج جنگل‌داری، ایجاد پارک‌های سبز، احیای مجدد سیستم‌های طبیعی گذشته مثل تالاب‌ها و دریاچه‌ها، تحکیم‌کاری سواحل با استفاده از سبزه‌ها به‌منظور جلوگیری از تخریب خاک و نهایتا دخیل‌ساختن مردم در تصمیم‌گیری‌ها به‌عنوان راهکارهای پیشنهادی تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری شهر کابل پیشنهاد گردید.
حمایت جزایی از محیط زیست توسط محترم استاد عبدالبصیر نبی‌زاده رئیس پوهنحی حقوق و علوم سیاسی پوهنتون خاتم‌النبیین(ص) به بررسی گرفته شد.
به گفته استاد نبی‌زاده در سیاست کیفری تقنینی افغانستان، حمایت کیفری از محیط زیست در قالب جرم‌انگاری رفتارهای مخرب علیه جنگلات، مراتع، انتشار مواد مضره، پسمانده‌ها، آلودگی هوا، آب وخاک و آلودگی صوتی و هم‌چنین ایجاد تهدید علیه صحت عمومی به عمل آمده است، که در فرایند رسیدگی عدلی و قضایی واکنش‌های جزایی برای مرتکبین چنین رفتارهایی تعیین و تحمیل می‌گردد.
استاد نبی‌زاده دو رویکرد را به‌عنوان رویکردهای حمایت از محیط زیست که توسط کشورهای غیر سوسیالیستی و کشورهای سوسیالیستی مورد توجه است، توضیح داد. در رویکرد اول روی بخش‌ها و عناصر معینی از محیط زیست که باید مورد حمایت قرار گیرند، تاکید می‌شود و در رویکرد دوم محیط زیست بجای اینکه قسمت‌ها و عناصر مختلف آن در نظر گرفته شود، من‌حیث‌المجموع مورد توجه قرار داده می‌شود.
استاد نبی‌زاده ضمن اشاره به قانونگذاری در مورد محیط زیست، حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست، پیشگیری و بازدارندگی از آلودگی و تخریب محیط زیست و تشویق به رعایت قوانین زیست‌محیطی را از اهداف حمایت کیفیری از محیط زیست بیان نمود.
مبانی و اصول حمایت کیفری از محیط زیست به بررسی گرفته شد و اعمالی که به دگرگونی و نابودی محیط زیست می‌انجامند به‌عنوان جرم زیست‌محیطی تعبیر گردید و توضیح داده شد. جرایم زیست‌محیطی و انواع مجازات آن و هم‌چنین چالش‌های حمایت کیفری از محیط زیست در افغانستان از مطالبی بود که توسط استاد نبی‌زاده شرح داده شد.
زباله الکترونیک؛ بحران محیط زیست چهارمین و آخرین محور کنفرانس بود که توسط انجنیر محمد علی فهیمی آمر دیپارتمنت تکنالوژی معلوماتی پوهنحی کمپیوترساینس پوهنتون خاتم‌النبیین(ص) ارایه گردید.
به گفته استاد فهیمی زباله‌های زیادی از وسایل الکترونیکی که یا عمر آن‌ها تمام شده و یا اینکه دیگر استفاده نمی‌شود، محیط زیست را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این زباله‌ها ضمن تخریب محیط زیست، سلامتی انسان را نیز آسیب می‌رسانند. چون اگر به‌عنوان سوخت فسیلی استفاده شود، آلودگی هوا را به دنبال دارد و اگر آهن و موادهای صنعتی که در آن‌ها به کار رفته‌اند، وارد چرخه حیاتی انسان شود، سلامت انسان را به مخاطره می‌اندازد.
استاد فهیمی علاوه کرد که سرب، جیوه، کوبالت، آرسنیک، کادمیم و بی‌فارس موادهای معدنی‌ای هستند که برای ساخت وسایل الکترونیکی استفاده می‌شوند و برای سلامتی انسان‌ها مضر می‌باشند.
همکاری متقابل سازمان‌ها و دولت، آگاهی‌دهی عامه در مورد زباله‌های الکترونیک، توجه به کیفیت تولید وسایل الکترونیکی، ایجاد زیرساخت‌های بازیابی مجدد زباله‌ها، ایجاد قوانین ناظر بر بازیافت مواد مضر، ایجاد قوانین برای جلوگیری از صادرات تولیدات وسایل الکترونیکی بلااستفاده در کشورهای تولیدکننده، سرمایه‌گذاری روی تحقیقات بیشتر در این زمینه و جذب کمک‌های بین‌المللی به‌عنوان راهکارهای پیشنهادی مطرح گردید.
در پایان کنفرانس، لوح‌های تقدیر برای ارایه‌دهندگان برنامه از سوی رهبری پوهنتون خاتم‌النبیین(ص) اهدا گردید.
