آمریت بورد ماستری

در مورد آمریت بورد ماستری

شناسه‌ی رشته‌های فوق لیسانس

بورد برنامه‌های فوق لیسانس، واحد نظارتی است که در سال ۱۳۹۲، در دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص)، تشکیل گردیده و از فعالیت، کیفیت و تطبیق برنامه‌های فراتر از لیسانس نظارت و ارزیابی دارد؛ افزون بر آن، بورد می‌تواند در بخش‌های واگذار شده از سوی دانشکده، تصمیم‌گیری داشته باشد. از سال ۱۳۹۲ تا کنون ۱۱۴۴ دانشجو را جذب و از آن میان، ۶۶۰ دانشجو در سه رشته‌ی فوق لیسانس فراغت یافته‌اند.

دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص)، در وضعیت فعلی میزبان سه رشته‌ی فوق لیسانس است: «حقوق بین‌الملل»، «حقوق جزا و جرم‌شناسی»، و «روابط بین‌الملل». دو رشته‌ی اولی، از شاخه‌های رشته‌ی حقوق و مربوط به دانشکده‌ی فقه و حقوق هستند، رشته‌ی سومی، بخشی از دانشکده‌ی علوم سیاسی است.

محتوای آموزشی

تحقق و تأمین هدف‌های آموزشی از مسیر «محتوای درسی» امکان‌پذیر خواهد بود، این‌جاست که اهمیت پایه‌ای «چه آموزش دادن» و «چه آموختن» نمایان می‌شود. مراد از محتوا، همان «چه یاددهی- یادگیری و به کارگیری» است؛ این معنا سه جنبگی محتوا («شناخت و دانایی»، «گرایش و باورمندی» و «مهارت و توانایی») را نشان می‌دهد. بورد برنامه‌های فوق لیسانس دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص)، در گزینش محتوای درسی، سه اصل «اعتبارمندی محتوا»، «فایده‌انگیزی محتوا» و «اولویت‌بندی محتوا» را بُن‌مایه قرارداده است.

زمان (مدت) آموزش دوره‌ی تحصیلی

زمان آموزش در این‌جا، یک دوره‌ی تحصیلی (مدتِ تکمیل کریدت‌های ماستری) است که دو تا سه سال می‌باشد. البته، کریدت‌های درسی بر پایه‌ی پایه‌ی‌بودن و تکمیلی‌بودن در چهار سمستر به گونه‌ای توزیع گردیده که فرصت کافی در سمستر چهارم برای تدوین پایان‌نامه فراهم گردد. فراگیرانی‌که تأجیل گرفته‌اند و یا در پاره‌ای مضامین نمره‌ی لازم را کسب نکرده‌اند (مشروط به پایین نبودن میان‌گین نمره‌ی دو سمستر از مرز قانونی) می‌توانند تا سه سال کریدت‌های درسی را تکمیل کنند.

کریدت‌های درسی

کریدت‌ درسی، واحد درسی تشکیل‌دهنده‌ی نصاب دوره‌ی تحصیلی/ماستری است که با تفکیک سمستر و ساعات درسی برای هر مضمون تعیین شده و میان چهل تا چهل و هشت واحد در دوره‌ی ماستری می‌باشد. در برنامه‌ی فوق لیسانس دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص)، چهل کریدت برای یک دوره‌ی تحصیلی، تعیین شده است، و هر دو کریدت در 32 ساعت (16 جلسه‌ی درسی)، تدریس می‌شود.

زمینه‌‌های کاری و آینده‌ی شغلی برنامه‌ی فوق لیسانس

سپری کردن آگاهانه‌ی برنامه‌ی آموزشی این دوره، شغل‌یابی، توانایی‌های انسانی، کیفیت زندگی و تأثیرهای اجتماعی دانش‌آموختگان (فارغان) مشروط به فضای سالم کشور، تغییر و تکامل خواهد کرد، از آن میان موارد ذیل اشاره شدنی است:

زمینه‌ی کاری و آینده‌ی شغلی رشته‌های حقوق

• فعالیت آموزگاری: دانش‌آموخته‌ی موفق برنامه‌ی فوق لیسانس، توانایی تدریس در سطح لیسانس رشته‌ی هماهنگ با ماستری را می‌یابد؛
• فعالیت پژوهشی: از فراغت‌یافته‌ی خلّاق این رشته، چشم‌داشت است که توانایی و آمادگی انجام پژوهش‌های علمی- تخصصی نگارش متون حقوقی را داشته باشد.
• وکالت و نمایندگی: دانش‌آموخته‌ی این رشته می­تواند پس از دریافت جوازنامه‌ی وکالت دفاع، به عنوان وکیل حقوقی و وکیل مدافع، در شرکت‌ها، نهادها و در جامعه فعالیت نماید؛
• قضاوت و داوری: دانش‌آموخته‌ی این رشته می­تواند از طریق آزمون ستاژ قضایی ستره محکمه به عنوان قاضی متخصِّص و با تقوا وارد قوه‌ی قضاییه و نهادهای عدلی کشور شود یا در مسایل حقوقی، داوری نماید؛
• مشاور‌ت و راهنمایی حقوقی: فراغت‌یافته‌ی برنامه‌ی فوق لیسانس توانایی می‌یابد با شایستگی کامل به اشخاص حقیقی و حکمی عمومی و خصوصی در جامعه  مشورت­های سازنده و ارزنده‌ی حقوقی و قانونی ارایه کند؛
• تحلیل قوانین و تدوین قوانین پیشنهادی: فراغت‌یافته‌ی برنامه‌ی فوق لیسانس، نه تنها توان تحلیل ماده و متن قانونی-حقوقی را دارد که توانایی می‌یابد به عنوان یابنده یا نگارنده قوانین و مقررات در شورای ملی و در سازمان و نهادهای دولتی خدمت دلسوزانه و صادقانه را بر طبق تخصص و تعهد خویش انجام دهد؛

• فعالیت اداری و اجرایی دولتی: از دانش‌آموخته‌ی این رشته انتظار می‌رود که به عنوان مدیر ارشد اجرایی یا مقام اداری کشور در جامعه فعالیت نماید؛
• فعالیت در نهادهای اجتماعی: فارغ این رشته توانایی می‌یابد که نهاد سیاسی یا مدنی تأسیس کند در آن نهادها به عنوان عضو کارشناس فعالیت مؤثر داشته باشد؛
• فعالیت در مقام قیمومیت: سپری‌کننده‌ی دوره‌ی فوق لیسانس قدرت علمی-حقوقی می‌یابد تا از امور محجورین سرپرستی عالمانه و قانون‌مدارانه نماید؛
• فعالیت در تنظیم قراردادها: دانش‌آموخته‌ی این رشته، چنانچه توان تأسیس شرکت‌های تجاری ملی و بین‌المللی را دارد، توانایی فعالیت در شرکت‌های بازرگانی در سمت مدیر عامل یا عضو هیأت مدیره را داراست، انتظار می‌رود که در تنظیم و اجرای قراردادهای اقتصادی/تجاری مشکلی نداشته باشد.

زمینه‌ی کاری و آینده‌ی شغلی رشته‌ی روابط بین‌الملل

• توان تحلیل مسایل سیاسی ملی و بین‌المللی؛
• آموزگاری در رشته‌های علوم سیاسی؛
• توانایی تحقیق علمی در شاخه‌های گوناگون علوم سیاسی؛
• توانِ جهت‌دهی جریان‌های سیاسی و اجتماعی در راستای استواری همبستگی و منافع ملی؛
• فعالیت اداری در بخش‌های گوناگون دولت؛
• مدیریت و مشارکت در احزاب سیاسی و مدنی؛
• توانِ نمایندگی از دولت در سطح ملی و بین‌المللی؛
• تأثیر فعالِ در سیاست‌گذاری و مدیریت کلان جامعه؛
• مشاورت در برنامه‌ریزی‌ها و جهت‌گیری‌های سیاسی.

 وسایل و خدمات آموزشی

منظور از وسایل و خدمات آموزشی، تمام امکانات و تجهیزاتی است که در محیط آموزشی، یاددهی-یادگیری را آسان‌تر و اثربخش‌تر سازد. برنامه‌ی فوق لیسانس دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص)، وسایل و خدمات آموزشی کافی را داراست:

• داشتن نرم‌افزارهای معیاری به منظور انجام کارهای علمی- تحقیقی؛
• داشتن صنف‌های آراسته و دارای نور و فضای کافی، و مجهز به تکنالوژی روز؛
• داشتن کتاب‌خانه‌ی دارای کتاب‌های مورد نیاز رشته‌های فوق لیسانس؛
• داشتن انترنت با ظرفیت، سرعت و مدت کافی؛
• داشتن مرکز تحقیقات علمی فعال؛
• داشتن نشریه‌ی علمی استادان و دانشجویان؛
• داشتن پایگاه مجازی سیب برای کانال ارتباطی و امور آموزشی (مانند: ثبت نام درسی، حضور و غیاب صنفی، بررسی کورس پالیسی و…)؛
• داشتن مرکز مشاوره، به ویژه ارایه‌ی مشاوره‌های آموزشی؛
• داشتن مرکز صحت و سلامت و دسترسی به فوریت‌های طبی؛
• داشتن امکانات تکثیر در دانشگاه؛
• داشتن سالن دفاع و اجتماعات برای دانشجویان؛
• داشتن فضای سبز دل‌پذیر و گسترده.

بخش نخست: سازه‌های زمینه

سازه‌های زمینه (مقاصد آرمانی)، ستون‌واره‌های اصلی «برنامه‌ی راهبردی فوق لیسانس» است که آرمان و پهنای پلان را پایه نهاده و سایر بخش‌ها را ساخت و ساختار می‌بخشد. مقاصد آرمانی، مانند «ارزش‌های اساسی»، «دورنما»، «کارنما»، هم‌چنین شناسایی ذی‌نفعان (بهره‌وران و بهره‌گیران) برنامه‌ی فوق لیسانس، سازه‌های هستند که مسیرهای آرمانی (راهبردها، شاخص‌ها، سنجش‌ها و فعالیت‌ها» را زمینه می‌دهند:

1-1) کارنمای دوره‌ی فوق لیسانس

سندِ بیانگرِ مأموریت (هویتِ واقعی، مشغولیتِ فعلی و تمایزدهنده‌ی) برنامه‌ی فوق لیسانس دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص)»، در این عبارت خلاصه شده است:

«تربیت نیروی انسانی متعهد و متخصصِ مورد نیاز کشور در مقطع فوق لیسانس و سهم‌گیری فعّال در تولید و توسعه‌ی علوم انسانی».

اجزای تشکیل‌دهنده‌ی بیانیه‌ی مأموریت (کارنما)

1-2)دورنمای دوره‌ی فوق لیسانس

سندِ چشم‌انداز (نمایش‌دهنده‌ی جایگاه مطلوب ما در آینده)، عبارت است از:

«دست‌یافتن برنامه‌ی فوق لیسانس دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص)، در جایگاه برتر میان نهادهای مشابه‌ با بهره‌گیری ازمعیارهای معتبر تحصیلی، تحقیقی، خدمات آموزشی و اعتماد اجتماعی».

پاره‌ای از مفاهیم کلیدی سند چشم‌اندازِ

1-3)ارزش‌های بنیادین برنامه‌های فوق لیسانس

باورهای بنیادی، نگرش‌های آرمانی و اصول اخلاقی برنامه‌ی فوق لیسانس دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص)، از دو اصلِ «تعهد» و «تخصص» مبنا و معنا می‌گیرند:

بخش سوم: اهداف کلان

1-3) هدف‌ها

هدف‌ها، نتایج بلند مدت و مورد چشم‌داشتی هستند که  برنامه‌ی فوق لیسانس تلاش دارد در تأمین رسالت خود به آن‌ها دست یابد.

• هدف 1: تبدیل شدن به مرکز مهم در عرصه‌ی ارایه‌ی خدمات آموزشی فوق لیسانس.

تبدیل شدن به نهاد برجسته در ارایه‌ی خدمات آموزشی فراتر از لیسانس، وابسته به آن است که فرایند آموزش بهبود یابد و برنامه‌های فوق لیسانس به رشته‌های بیش‌تر گسترش پیدا کند.

هدف

• هدف 2: پیشتاز بودن میان نهادهای داخلی در تولید و نشر دانش در حوزه‌ی علوم انسانی.

برای پیشرو بودن و الگو گردیدن میان سایر نهادهای تحصیلات عالی در تولید و توسعه‌ی دانش باید «پژوهش» و «خدمات پژوهشی» را راهبرد گرفت.

• هدف 3: سهم‌گیری بایسته در توسعه‌ی ارتباطات و انکشاف جامعه

سهم ضروری و مؤثر در گسترش رابطه‌ها و پیشرفت اجتماعی، متکی به آن است که «رضایت دانشجویان» افزایش یافته و کارآموزی تقویت گردد، و از سوی دیگر، ارتباط با کارفرمایان، نهادهای علمی و شخصیت‌های اجتماعی کیفی‌تر و متنوع‌تر گردد.

• هدف 4: سیستم‌سازی و توسعه‌ی زیربنایی

داشتن ساختار نظام‌مند و پرداختن به زیربناهای ارزنده‌ی آموزشگاهی بر بهره‌گرفتن از امکانات و منابع آموزشی و پژوهشی استوار است.

1- رشته حقوق

شناسه‌ی رشته‌ی حقوق

دانش حقوق، شاخه‌ی نیرومند و پُرباری از دانش اجتماعی است که پیدایش، پیمایش و پایایی قواعد و  مقررات الزام­آور اجتماعی را به توضیح، تحلیل، تفسیر و تبیین می‌سپارد. این رشته، شاخه‌های فراوان دارد، اما چناچه اشاره شد، در دانشگاه خاتم‌النبیین، تنها «رشته‌ی حقوق بین‌الملل» و «حقوق جزا و جرم‌شناسی» برگزار است.

جاذبه‌ی رشته‌ی حقوق

رشته‌ی حقوق، همسان چشمه‌سارهای همیشه جاری زندگی، کشش‌های دل‌انگیز و گرایش‌های عقل‌پذیر بسیار دارد. این جاذبه‌انگیزی وامدار دلایل فراوانی مورد اشاره در جدول ذیل است:

معرفت زندگی: حقوق، علم قواعد زندگی است؛ زیرا در پرتو حقوق، فراگیران افزون بر شناختِ حقوق و تکالیف خویش، با تعلیم و تطبیق، تصحیح و تکمیل قاعده‌های ضمانت‌دار و زندگی‌سازِ اجتماعی آشنا می‌شوند.

خلاقیت ذهنی: حقوق، علم ورزش فکری است؛ ذهن حقوقی، ذهن درگیر با ماده‌های قانونی، میثاق‌ها و عرف‌های ملی و بین‌المللی، مشکلات و مسایل اجتماعی می‌باشد. ناگزیر به را‌حل‌های تازه و چاره‌جویی‌های نوآورانه و برداشت‌های روشن‌کننده می‌اندیشد

قدرت دلیل‌آوری: حقوق، علم استدلال‌ورزی است؛ مبانی، منابع، ماهیت، مقاصد، منطق و مسایلِ حقوق در دامنه و دامان نورانی برهان‌مندی تولد و تربیت و تکامل می‌یابند. حقوق‌دان در میدانِ روشنایی «حق» و نابودی «باطل» نیاز به آرایش و آراستگی دلایل دارد.

منزلت اجتماعی: حقوق علم ارزش اجتماعی است؛ مردم در ارزیابی‌های ذهنی و داوری‌های فکری‌شان، حقوق‌دانان را اشخاص دارای استعداد برتر، اصول‌پذیرتر، قانون‌مندتر و حق‌گراتر دانسته، لذا مورد اعتماد و احترام و ارج قرار می‌دهند.

فرصت شغلی: حقوق، علم بازار کار و کارایی است؛ کلید بازارِ کارِ پاک، و فرهنگِ فرصت‌های شغلیِ شایسته (مانند: قضاوت، وکالت،  ولایت، وصایت، «قیمومیت، مدیریت، تحریر ادله و تدوین قانون)  را باید از رشته‌ی حقوق دریافت داشت. در یک کلام: حقوق، شغل شاعرانه و بیگانه با دغدغه‌ی نان و آب نیست.

اهداف آموزشی رشته‌ی حقوق

مراد ما از اهداف رشته‌ی حقوق، موقعیت‌های هستند که برنامه‌ی آموزشی برای رسیدن به آن‌ها طراحی شده است ، همین هدف در گزاره‌های پیرامونی نمایان است:

• دانش و فهمِ ماهیت، مبانی، مقاصد، منابع و منطق سیستم حقوقی افغانستان، اسناد بین‌الملل و نقش فقه اسلامی در این سطح؛
• تحلیل و کاربرد الزاماتِ حقوقی افغانستان و اسناد بین‌الملل در زندگی خصوصی بین‌المللی، مناسبات اجتماعی و اداری بین‌الملل؛
• ارزیابی و به کارگیری قواعد امری و تکمیلی حاکم بر مشارکت عادلانه‌ی سیاسی و دولت‌مداری بایسته و معاملات و تعاملات ملی و بین‌المللی؛
• نگرش ارزشی و توانایی در بهره‌گیری از قواعد و اصول مدنی، جزایی و قضایی در فرایند طرح، رسیدگی و دفاع از دعوا، مشورت، قضاوت و حلّ منازعات حقوقی و کیفری بین‌المللی؛
• مهارت و خلاقیت در استنباط از منابع حقوقی، و توانایی در آموزش و پرورش نیروهای انسانی با تکیه به نظام حقوقی ملی و بین‌المللی؛
• آمادگی و ورزیدگی در انجام پژوهش‌های علمی- تخصصی، نگارش متون حقوقی، تبیین نظام حقوقی اسلام و نظام حقوق بین‌الملل با استدلال‌های عقلی و مقایسه‌ی نظام‌های حقوقی.

شناسه‌ی دانشکده‌ی فقه و حقوق دانشگاه خاتم النبیین (ص)

دانشکده‌ی فقه و حقوق، یکی از واحد‌های علمی و اداری است که به عنوان نخستین دانشکده‌ی دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص)، در سال ۱۳۸۶، فعالیت خود را آغاز نمود و تا کنون، نُهمین فراغتِ دانشجویان دوره‌ی لیسانس، و پنجمین فراغتِ دانشجویان برنامه‌ی فوق لیسانس (ماستری) خود را در رشته‌های «حقوق بین‌الملل» و «حقوق جزا و جرم‌شناسی» جشن گرفته است. این دانشکده، افزون بر بهره‌گیری از تدریس و همکاری علمی استادان قراردادی پرشمار در هر سمستر، از نعمت هیأت علمی دایمی و کافی، با تجربه‌ی آموزشی و پژوهشی، دارای رتبه‌ی علمی و درجه‌ی تحصیلی عالی برخوردار است.

2- رشته حقوق بین الملل

شناسه‌ی رشته حقوق بین الملل

حقوق بین‌الملل، رشته‌ی از حقوق است که روابط تابعان و اعضای جامعه‌ی بین‌المللی، و به طور کلی، دسته‌ی روابطی‌که دست‌کم یک عنصر خارجی در آن وجود داشته باشد را تنظیم می‌کند.

کمیته‌ی حقوق بین‌الملل برنامه‌ی فوق لیسانس، واحد اجرایی است که به منظور تنظیم، انسجام، مراقبت و پیشبرد برنامه‌های فوق لیسانس رشته‌ی حقوق بین‌الملل در دانشکده‌ی فقه و حقوق با تأیید و نظارت بورد انجام وظیفه می‌نماید.

شناسه‌ی دانشکده‌ی علوم سیاسی (حقوق بین الملل)

دانشکده‌ی علوم سیاسی، یکی از واحد‌های علمی و اداری دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص) است که در سال ۱۳۸۷، آغاز به فعالیت نموده و تا کنون، پنج دوره دانش‌آموختگانِ رشته‌ی روابط بین‌الملل را تقدیم جامعه کرده است. استادان هیأت علمی دایمی و آموزگاران قراردادی بسیاری در این دانشکده، مشغول فعالیت آموزشی و تحقیقی هستند.

3- رشته روابط بین الملل

شناسه‌ی رشته‌ روابط بین‌الملل

رشته‌ی بین‌الملل، شاخه‌ای از علوم اجتماعی است که به مطالعه‌ی روابط میان کشورها می‌پردازد، از آن رو که «امنیت»، «آزادی»، «نظم»، «عدالت» و «رفاه»، پنج ارزش اساسی در نظام‌های دولتی هستند، روابط بین‌الملل، حاکمیت ِمبانی و شیوه‌های ارزش‌هایی از این دست را در رفتار دولت‌ها می‌کاود.

کمیته‌ی روابط بین‌الملل برنامه‌ی فوق لیسانس، واحد اجرایی است که با نظارت بورد در دانشکده‌ی علوم سیاسی، برنامه‌های فوق لیسانس رشته‌ی روابط بین‌الملل را تنظیم و انسجام می‌بخشد.

اهداف آموزشی رشته‌های فوق لیسانس

اهداف آموزشی رشته‌های حقوق (حقوق بین‌الملل، و حقوق جزا و جرم‌شناسی) متفاوت از اهداف آموزشی روابط بین‌الملل است؛ هرچند هدف اصلی، هر دو رشته‌ی، آموزش و پرورش انسان‌های متعهد و متخصص است.

جاذبه‌های رشته روابط بین‌الملل

علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، از چشم‌اندازهای جاذبه‌زای ویژه بهره‌مند است، مانند:

• مطالعه‌ی ارزش‌های اساسی: «امنیت»، «آزادی»، «نظم»، «عدالت» و «رفاه» در سطح ملی و بین‌المللی؛
• تأثیرگذاری بر تصمیم‌گیرهای جهت‌دهنده‌ی رفتارها و رابطه‌های نهادهای ملی و بین‌المللی؛
• اثربخشی در مدیریت کلان جامعه و توزیع قدرت؛
• جایگاه اجتماعی برتر در میان مردم.

اهداف آموزشی رشته‌ی روابط بین‌الملل

• آشنایی با نظریه‌های کلاسیک، مدرن و پسا مدرن در روابط بین‌الملل؛
• تحلیل و کاربرد نظریه‌های روابط بین‌الملل در تجزیه و تحلیل مسایل بین‌المللی؛
• به کارگیری و ارزیابی سنجه‌های علمی در نقد و بررسی روابط بین‌الملل؛
• توانایی در بهره‌گیری از تازه‌ترین نظریه‌های روابط بین‌الملل در پاسخ به پرسش‌های ملی؛
• مهارت و خلاقیت در استفاده از مفاهیم تئوریک و گزاره‌های علمی روابط بین‌الملل در جهت سیاست‌گذاری و تنظیم مناسبات بین‌المللی افغانستان؛
• آمادگی در نگارش قواعد و مسایل مربوط به روابط بین‌الملل.