حفظ تمام حقوق شهروندان منجر به صلح مثبت خواهد شد

گزارش‌نویس: محمدامین رسالت

نشست علمی “گفت‌وگوهای صلح؛ برادری اسلامی و برابری شهروندی” در دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص) برگزار گردید. این برنامه‌ با حضور رییس، معاونان و اساتید دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص) روز دوشنبه 14 میزان سال 1399 دایر شد. دکتر عبدالقیوم سجادی، نماینده‌ی مردم غزنی در پارلمان، یکی از سخنرانان این نشست در مورد چشم‌انداز صلح پایدار و راه‌های ایجاد آن به ابراز نظر پرداخت.

آقای سجادی در طلایه‌ی سخنانش با بخش‌بندی صلح مثبت و منفی اظهار داشت:”شهروندان افغانستان در آرزوی رسیدن به صلح پایدار یا به تعبیر دیگر در جست‌وجوی صلح مثبت‌اند. صلح منفی صرف به معنای قطع جنگ است و مشکل اساسی شهروندان را حل نخواهد کرد”. بر اساس گفته‌های داکتر سجادی، استقرار صلح پایدار و مثبت متکی به رعایت حقوق تمام شهروندان است. گفت‌وگوهای کنونی که در قطر جریان دارد زمانی منتج به صلح پایدار و عادلانه می‌شود که در آن حقوق اساسی شهروندان، برابری حقوق شهروندی احترام به تمام مذاهب اسلامی و حقوق زنان در نظر گرفته شود.

آقای سجادی در بخش دیگر از سخنانش تصریح کرد که هرگونه نگاه انحصاری به قدرت و سیاست و آینده‌ی افغانستان از هر جناح و جریان سیاسی صلح پایدار را به خطر مواجه خواهد کرد. به گفته‌ وی اگر در گفت‌وگوهای جاری صلح روی از بین‌بردن ریشه‌های تبعیض، تعصب، بی‌عدالتی، نادیده‌گرفتن حقوق بخشی از شهروندان به بهانه‌های مختلف تمرکز نشود و زمینه‌ها و ریشه‌های آن‌ها از بین برده نشود، صلح پایدار تامین نخواهد شد؛ هرچند ممکن به صلح منفی و قطع جنگ بنیجامد. استفاده‌ی ابزاری از دین و تفسیر افراطی از شریعت اسلامی نیز صلح و برادری اسلامی و برابری شهروندی را در افغانستان با خطر مواجه خواهد کرد.

بر اساس گفته‌های داکتر سجادی، شهروندان افغانستان طرفدار و خواستار یک نظام سیاسی است که در آن هم ارزش‌های اسلامی و هم روش‌های زندگی مدرن برای شهروندان تضمین شود. شکل‌گیری این نظام با رعایت قانون اساسی فعلی افغانستان قابل تحقق است. به‌ گفته وی، قانون اساسی فعلی افغانستان در سطح منطقه و در دنیای اسلام در نوع خود بی‌نظیر است و در آن هم ارزش‌های اسلامی و هم حقوق اساسی و بشری شهروندان برای داشتن یک زندگی مدرن لحاظ شده است.

مولوی ذبیح الله عتیق، نماینده‌ی مردم بدخشان در پارلمان و سخنران دیگر این نشست علمی مدیریت کنونی پروسه‌ی صلح را پر چالش توصیف کرد. آقای عتیق گفت:” در بحث صلح طرف اصلی مردم افغانستان اند و هزینه‌های جنگ را آنان پرداخته است. در این روند باید تصمیم گیرنده‌ی نهایی مردم افغانستان باشند. در غیر این صورت بازیگران صلح و جنگ افغانستان به دنبال تامین منافع خویش هستند.”

مولوی عتیق در بخش دیگر از سخنانش گفت:”برخی افراد می‌خواهند از وضعیت آشفته ماهی مقصود خویش را بگیرند و آن‌ها به دنبال دامن‌زدن به مسایل قومی-مذهبی هستند؛ اما مردم افغانستان به این باور رسیده‌اند که برای آوردن صلح پایدار حقوق هیچ‌گروه و هیچ کتله‌ای از جمعیت افغانستان را نباید نادیده گرفت. وی افزود:”در بین شهروندان سنی مذاهب حنبلی، شافعی، مالکی و حنفی زندگی می‌کنند و فتواهای این چهار مذهب در برخی موارد مختلف است؛ اما  کسی حق ندارد طرف‌داران یک مذهب را از حقوق و آزادی‌های مذهبی‌اش محروم کند.”

آقای عتیق مذهب جعفری از مذاهب پر رهرو در افغانستان عنوان کرد و افزود هیچ‌کس حق ندارد با تفسیر افراطی از شریعت و ارزش‌های اسلامی پیروان این مذهب را از انجام مراسم مذهبی ایشان محروم کند. مولوی عتیق تنوع قومی و مذهبی افغانستان را به گل‌های رنگارنگ این سرزمین تشبیه کرد و اظهار داشت:” یگانه راه پایان‌دان به جنگ افغانستان ضرورت روحیه‌ی تحمل، تساهل و مدارا نسبت به یگدیگر است. شهروندان افغانستان باید یگدیگر را بپذیرند تا به جنگ‌های چند دهه‌ای پایان داده شود.