در دنیای امروز، دانایی یکی از محور‌ها و شاخص‌های اصلی پیشرفت و تعالی هر جامعه به شمار می‌رود. سنجش سطح دانایی به میزان تولید و مصرف اطلاعات و گسترش دانایی به دسترسی سریع و آسان به منابع علمی موثق وابسته است. نوع و سطح فعالیت‌های پژوهشی یکی از شاخص‌های اصلی توسعه و پیشرفت محسوب می‌شود.

به یک معنا، موفقیت در تمام فعالیت‌های مربوط به توسعه صنایع، کشاورزی، خدمات و… به گونه‌ای به گسترش فعالیت‌های پژوهشی بستگی دارد. در واقع پژوهش یکی از محورهای مهمی است که ضامن پیشرفت و توسعه پایدار در هر کشور به شمار می‌آید.

از اینرو، موفقیت وتوسعه پژوهش درهرجامعه نیازمند گسترش رویکرد پژوهشی(پژوهش مدار) درآن جامعه است. در رویکرد پژوهش­مدار ازیافته­‌های پژوهش­های قبلی برای بهبود وضع موجود استفاده موثری به عمل می­آید. اولین گام برای بستر سازی تولید علم و حرکت به سمت انکشاف و توسعه در ابعاد مختلف آن، این است که فرهنگ پژوهش در محیط های آموزشی به صورت فرهنگ نهادینه تبدیل شود. برنامه ها و طرح های آموزشی در دانشگاه ها و مراکز تعلیم و تربیه باید بر اساس حرکت موازی و توأمان آموزش و پژوهش، تدوین و اجرا گردد، سیستم آموزشی بیگانه با فعالیت­ و دورنمای پژوهشی نه تنها حرکت­های توسعه محور را جهت نمی­دهد بلکه خود چالشی بحران ساز فراروی توسعه کشور محسوب می­گردد.

متاسفانه، نظام تحصیلات عالی در افغانستان اعم از دولتی و خصوصی نه برای پژوهش بلکه برای آموزش سازماندهی شده‌اند. در این مراکز، همه چیز براساس آموزش برنامه‌ریزی شده و حول محور آموزش می‌چرخد. تقریباً تمامی کادر علمی دانشگاه‌های افغانستان آموزشی هستند، آن­ها اغلب نیاز آموزشی دیپارتمنت مربوطه را برآورده می‌نمایند و اغلب انگیزه و فرصتی برای پژوهش ندارند. در چنین شرایطی لازم است اولیای دانشگاه‌ها با تشویق و تسهیل امور مربوط به پژوهش و سیاست‌گزاری‌های مناسب، انگیزه پرداختن به امور پژوهشی را به موازات آموزش تقویت کنند.

دانشگاه خاتم النبیین(ص) از همان آوان تأسیس به این مهم توجه داشته و رسالت اصلی خود را “تربیت نیروی انسانی متعهد و متخصص در سطح جهانی و تولید علم و دانش به‌منظور کمک به توسعه‌ی پایدار کشور”  تعریف کرده است، بدیهی است که نه تولید علم و نه تربیت نیروی مختصص بدون اهتمام جدی به امر پژوهش صورت نمی­گیرد. بدین­ منظور، آمریت تحقیقات علمی را با اهدافی که زمینه رسیدن به چنین رسالتی را فراهم می­سازد، در ساختار تشکیلاتی خود در نظر گرفته است.

• اهداف

۱- ارتقاء فعالیت های پژوهشی و بستر سازی برای تولید آثار علمی متناسب با اولویت­های پژوهشی دانشگاه و نیازمندی های کشور؛

۲- کمک به توسعه علمی و فرهنگی کشور از طریق تولید آثار علمی و همکاری با نهادها و مراکز پژوهشی و آکادمیک داخل و خارج از کشور؛

۳- ایجاد تسهیلات لازم به منظور تسریع در روند اجرایی فعالیت­های پژوهشی؛

۴- سازماندهی و هدفمند نمودن پایان نامه­‌ها و رساله­‌های تحصیلات تکمیلی متناسب با معیارهای علمی و نیاز مندی­های کشور؛

۵- ایجاد زمینه انجام فعالیتهای علمی مشترک با سایر سازمانها؛

۶- ارتقای سطح علمی اساتید و دانشجویان دانشگاه در رشته­‌های مرتبط از طریق فعالیت­های پژوهشی؛

• وظایف و اختیارات

۱- تدوین آیین نامه، شیوه نامه­‌ها و برنامه های مختلف پژوهشی بر اساس استراتژی و اهداف پژوهشی دانشگاه؛

۲- شناسایی و بررسی نیازهای پژوهشی دانشگاه؛

۳- تهیه و تدوین متون درسی مورد نیاز دانشگاه؛

۴- تهیه و اجرای طرح‌های پژوهشی به منظور تحقق اهداف دانشگاه؛

۵- جذب کادر پژوهشی از میان افراد مختصص و دارای سابقه و توان پژوهشی؛

۶- انتشار مجله( تخصصی و دانشجویی)، کتاب‌های علمی، متون درسی، جزوه‌های آموزشی و تولید نرم‌افزار متناسب با نیازها و اهداف دانشگاه طبق ضوابط و مقررات مربوطه؛

۷- برگزاری نشست‌ها و همایش‌های علمی با رعایت ضوابط و مقررات مربوطه؛

۸- تعیین خط‌ مشی و برنامه‌های پژوهشی دانشگاه در چارچوب سیاست‌ها و مصوبات دانشگاه؛

۹- ارزیابی نتایج فعالیت‌های علمی و پژوهشی دانشگاه؛

۱۰- پیشنهاد تأسیس و انحلال گروه‌های پژوهشی و ارایه آن به شورای عالی برای طی مراحل قانونی؛

۱۱- بررسی و تصویب برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت، کارهای آموزشی، همایش‌ها و بازدیدهای علمی؛

۱۲- برنامه ریزی برای فرصت های مطالعاتی اعضای کادر علمی دانشگاه؛

• مهمترین فعالیت­ها

ازجمله فعالیت‌های صورت گرفته توسط این آمریت در عرص­ه‌های؛ چاپ و نشر کتاب، مجلات علمی- پژوهشی، همایش­ها و نشست­ها را می‌توان گزیده وار اینگونه مورد اشاره قرار داد:

الف) کتاب­ها

• افغانستان و جهانی شدن : دکتر عبدالقیوم سجادی
• مبانی تئوریک احزاب در اسلام: دکتر عبدالقیوم سجادی
• گفتمان اسلام سیاسی و جهانی‌شدن: دکتر عبدالقیوم سجادی
• پارلمان و قانونگذاری: دکتر عبدالقیوم سجادی
• جامعه شناسی سیاسی افغانستان: دکتر عبدالقیوم سجادی
• حقوق اساسی جمهوری اسلامی افغانستان: دکتر عبدالعلی محمدی
• حقوق اداری افغانستان: دکتر عبدالعلی محمدی
• حقوق بشر و آزادیهای اساسی: دکتر محمدقاسم الیاسی
• اهل‌بیت از دیدگاه ابوحنیفه: دکتر شفق خواتی
• این آمریت همچنین برای سال آینده حد اقل ۱۱ عنوان کتاب را در رشته­‌های علوم انسانی و پزشکی آماده چاپ دارد که به جامعه علمی کشور تقدیم خواهد کرد.

ب) مجلات علمی- پژوهشی

مجلات علمی- پژوهشی دانشگاه خاتم النبیین(ص) در رشته­‌های علوم انسانی، علوم پزشکی و علوم فنی به فصلنامه منتشر می­گردد.

ج) همایش­ها و سمینارهای علمی

این آمریت همایش­ها و نشست­های علمی فراوانی را برگزار نموده که به مواردی از آن اشاره می­گردد:

• همایش بررسی وضعیت صحت روانی افغانستان از سوی دانشکده طب؛
• همایش علمی بازخوانی اندیشه سید جمال‌الدین افغانی؛
• همایش گفتمان اعتدال در اندیشه اسلامی؛
• سمینار تک کرسی شدن نظام انتخابات در افغانستان؛
• سمینار جریان روشن‌فکری دینی در افغانستان؛
• سمینار حکومتداری خوب در افغانستان؛ چالش­ها و راهکار­ها؛
• سمینار انسان و محیط زیست؛
• سمینار “علل وراه های پیشگیری از دیابت”؛
• سمینار سنت و تجدد؛
• سمینار توسعه و نوسازی در افغانستان؛
• نقد و بررسی قانون احوال شخصیه اهل تشیع در افغانستان؛
• استراتژی مناسب برای توسعه اقتصادی افغانستان