دانشکده‌ی تکنالوژی طبی و قابلگی

معرفی دانشکده

• تاریخچه

این دانشکده از ادغام دو دانشکده‌ی قابلگی و تکنالوژی طبی در سال 1400 ایجاد گردید. دانشکده‌ی تکنالوژی طبی که با نام مدیکال تکنالوژی در دانشگاه‌‌های جهان آموزش داده می‌شود در سال ۱۹۷۶ نام آن به  Medical Laboratory Scinces تغییر داده شد و در حال حاضر این رشته به این نام شناخته می‌شود. مدت تحصیل در این رشته چهار سال بود و مدرک لیسانس تکنالوژی طبی یا علوم لابراتواری به دانشجو تعلق می‌گرفت. دانشگاه خاتم النبیین^(ص) اولین دانشگاهی است که این رشته را در مقطع لیسانس راه‌اندازی نموده است. کسانی که از این رشته فارغ التحصیل می‌شوند به‌صورت مسلکی علوم لابراتواری را فرا می‌گیرند و قادر می‌باشند که آزمایشات روتین لابراتوارهای طبی کم‌ترین خطا انجام دهند.

• معرفی رشته‌ی تکنالوژی طبی (Medical Laboratory Sciences)

تکنالوژی طبی شاخه‌ی از علوم طبی است که در ارتباط با تشخیص بیماری‌ها با انجام آزمایشات در لابراتوار‌های اختصاصی مانند لابراتوار خون‌شناسی، ایمنولوژی و سرولوژی و بیوشیمی فعالیت دارد.

• معرفی دیپارتمنت تکنالوژی طبی

این رشته در سال ۱۳۹۱ در دانشگاه خاتم النبیین^(ص)  به‌صورت دانشکده‌‌ی مستقل راه‌اندازی شد و در سال 1400 با دانشکده‌ی قابلگی ادغام گردید و به‌صورت دیپارتمنت درامد. دیپارتمنت تکنالوژی طبی تلاش دارد هر سال بر ارتقای کیفیت آموزش دانشجویان در دروس تئوری و عملی بیفزاید و در این راستا هم در زمینه‌ی جذب هیأت علمی متخصص و برگزاری ورکشاپ‌ها برای آشنایی با متون نوین تشخیصی و تحقیقات به روش مسلکی در مرکز تحقیقات و همچنان در تهیه‌ی تجهیزات مورد نیاز پیشرفت‌های زیادی داشته است.

دیپارتمنت تکنالوژی طبی دانشگاه خاتم النبیین^(ص) دارای لابراتوارهای مجهز برای آموزش محصلین می‌باشد. لابراتوار‌های فعال در این دانشکده عبارتند از:

• لابراتوار بیوشیمی و هورمون شناسی؛
• لابراتوار هماتولوژی و ایمنولوژی؛
• لابراتوار پارازیتولوژی؛
• لابراتوار هیستولوژی؛
• لابراتوار پاتولوژی؛
• لابراتوار کیمیا؛
• لابراتوار بیولوژی؛
• لابراتوار میکروبیولوژی و باکتریولوژی.

معرفی محتوا

نظام درسی این دوره بر اساس سیستم کریدیت است که هر کریدیت حدود ۱۶ جلسه درسی می‌باشد.

برای این‌که محصل مفردات هر مضمون را به‌خوبی فرا بگیرد، مباحث تئوری را به‌صورت پرکتیک در لابراتوارهای دانشکده کار می‌کنند.

 محصلین در سمستر هفتم و هشتم در لابراتوار شفاخانه دوره‌ی ستاژ را سپری می‌نمایند تا با مشاهده‌ی عملی پروسه‌ی تشخیص بیماری را نیز یاد بگیرند و آموخته‌های تئوریک خود را در مرحله‌ی عمل به اجرا بگذارند.

• مونوگراف(Thesis)

هدف: آشکار نمودن توانایی‌های فردی و علمی محصلان و همچنان آموزش دادن در جهت کسب مهارت‌های علمی و تحقیقاتی در آینده در نظر گرفته شده است.

• تعداد کردیت‌ها

رشته‌ی تکنالوژی طبی در مقطع لیسانس در مدت هشت سمستر ارائه می شود. محصلین در طول این دوره ۱۵1 کریدیت را خواهند گذراند که این مجموع، ۱۱5 کریدیت مضامین اساسی و اختصاصی بوده و ۱۶ کریدیت مضامین عمومی و ۱۶ کریدیت ستاژ ۱و۲ و به تعداد ۴ کریدیت مونوگراف پایانی می‌باشد.

از افتخارات دیپارتمنت تکنالوژی طبی دانشگاه خاتم النبیین^(ص) داشتن اساتید هیأت علمی حداقل ماستری و دکترا در رشته‌های بیوشیمی بالینی، هماتولوژی و بانک خون، پارازیتولوژی، کیمیای عضوی و فیزیولوژی طبی می‌باشد و تدریس در هر مضمون توسط متخصص همان رشته انجام می‌شود.

معرفی دیپارتمنت قابلگی

مقدمه: زنان در سنین مختلف به فرد ماهر دیگری که معمولاً یک زن است وابسته‌اند، تا در طول ولادت همراه‌شان باشد و آن شخص قابله به‌معنای اصلی همراه  زن می‌باشد. قابله‌ها مهارت‌هایی دارند که می‌توان آن را ترکیبی از علم و هنر دانست، آنان بهترین همراه برای زنان هستند.

تعریف: قابله به فردی گفته می‌شود که تحصیلات قابلگی را در سطح کارشناسی یا کارشناسی ارشد برابر مقررات آموزشی به پایان رسانیده است و موفق به اخذ مجوز رسمی شده است.

هدف: تولد یک نوزاد بزرگ‌ترین معجزه‌ی خلقت، با شکوه‌ترین و بحرانی‌ترین لحظه‌ی از زندگی و قدیمی‌ترین تجربه‌ی بشری بوده از قدیمی‌ترین مشاغل هم به شمار می‌آید؛ زیرا از زمان قدیم عده‌ای از زنان بودند که به دلیل تجربه‌ی بسیار و اطلاع از دواهای گیاهی و تأثیرات آن‌ها به زنان دیگر کمک می‌کردند، تا ولادت آسان‌تر و ایمن‌تر داشته باشند. قابلگی دانشی است که بر مشاهده، آموزش، پیشگیری، تحقیق و تشخیص و درمان استوار شده است. قابله نقش‌های گسترده‌ای شامل نقش مشاوره‌دهی، آموزشی، مراقبتی، حمایتی، درمان‌گری و تحقیقاتی دارد. قابله مشاور پیش، بعد و هنگام ازدواج _آموزش نحوه‌ی تنظیم خانواده ( Family Planning)، مراقبت در دوران حاملگی، ولادت نرمال و مراقبت صحی مادر و کودک و آموزش به دختران در زمینه‌ی صحت دوران بلوغ و بعد از آن می‌پردازد. وظایف رشته‌ی قابلگی از دوران قبل از حاملگی شروع می‌شود و تا پس از ولادت و ۴سال بعد از تولد کودک ادامه دارد.

دوره‌ی لیسانس قابلگی در دانشگاه خاتم النبیین^(ص): در راستای بهبود وضعیت صحت زنان، به‌خصوص زنان حامله و مراقبت هر چه بهتر به مادران کشور عزیزما دانشگاه خاتم النبیین^(ص) نیز اقدام به تأسیس دوره‌ی قابلگی در مقطع لیسانس در سال ۱۳۹۱ نمود که در حال حاضر به تعداد ۶۷۰ دانشجو در این مقطع مشغول به تحصیل می‌باشند. محصلین این رشته‌ عشق، علاقه، صبر و حوصله‌ی بسیار بالا دارند. یک قابله باید بسیار نکته‌سنج باشد؛ زیرا بسیاری از مسائل کوچک در ولادت و دوران حاملگی خود را نشان می‌دهند که عدم توجه به آن باعث مشکلات جبران‌ناپذیر برای مادر یا کودک می‌شود. دانشکده‌ی قابلگی دانشگاه خاتم‌النبیین^(ص) از سال ۱۳۹۱ آغاز به فعالیت نموده است که تاکنون تعداد ۵۶ دانشجو را به جامعه صحت کشور هدیه کرده است و اکنون با ادغام شدن با دانشکده‌ی تکنالوژی طبی در سال 1400 به‌صورت دیپارتمنت قابلگی تبدیل شده است. این دیپارتمنت با استفاده از اساتید مجرب و رفرنس‌های معتبر و اهمیت دادن به بعد آموزش مفهومی و برتر مورد توجه بسیاری از جوانان آرزومند خدمت برای جامعه‌ی صحت کشور قرار گرفته است. این دیپارتمنت به جدیت برنامه‌های آموزشی را به‌شکل ذیل دنبال خواهد کرد:

• فرستادن محصلین در دوره‌ی استاژ به کشورهای همسایه (ایران، هند)؛
• فرستادن محصلین در دوره‌ی استاژ به شفاخانه‌ها؛
• تطبیق کریکولوم درسی بر طبق رفرنس‌های معتبر؛

مهارت قابلگی: دیپارتمنت قابلگی پوهنتون خاتم النبیین قابله‌ها را به‌منظور ارائه‌ی خدمات ذیل که به مثابه‌ی مهارت‌های قابلگی می‌باشند، تربیت می‌نماید:

• گرفتن تاریخچه و انجام معاینات فیزیکی کامل به همراه مانورهای لئوپل ( سمع صدای قلب جنین و تعیین سن حاملگی)؛
• مشاوره و آموزش رویارویی با مشکلات و بیماری‌های دوران حاملگی از جمله اختلالات جسمی و روحی مادر و اختلالات جنتیکی جنین؛
•  تجویز دواهای مجاز؛
•  تصمیم‌گیری و دستور پذیرش و تشکیل دوسیه مطابق فورم مربوط در شفاخانه‌ها؛
•  درخواست روش‌های پاراکلینیکی (سونوگرافی، رادیولوژی، NST، معاینات لابراتواری)؛
• تکمیل دوسیه‌ی مادر و نوزاد و صدور گواهی ولادت و اجازه‌ی انتقال مادر به بخش کنترل؛
• مشاوره و آموزش در خصوص استفاده از روش‌های مختلف پیشگیری حاملگی با زوجین؛
•  آموزش و مشاوره در مورد بلوغ نوجوانان و مسائل و مشکلات آن؛
• آموزش و مشاوره‌ی قبل و بعد از ازدواج و آمادگی برای حاملگی؛
• آموزش در مورد واکسیناسیون مادر، نوزاد، شیرخوار و کودک زیر شش سال؛
•  آموزش در مورد هر گونه مشکلات رشد کودک؛
• مشاوره و آموزش در خصوص بیماری‌های مقاربتی ایدز، هپاتیت، سرطان‌ها و ناباروری زوجین؛
• تطبیق IUD و خارج کردن آن؛
• برنامه‌ریزی، نظارت و آموزش سایر پرسونل تیم صحی در صورت نیاز؛
• انجام پژوهش و شرکت در طرح‌های ملی_تحقیقاتی.

فرصت‌های شغلی: پس از اتمام دوره‌ی تحصیلی قابله‌ها می‌توانند در عرصه‌های ذیل فعالیت نمایند):

• به‌عنوان مدیر در واردهای مختلف شفاخانه‌ها؛
• کار در کلینیک‌ها؛
• کار در شفاخانه‌ها؛
• کار در وزارت صحت عامه به حیث کارشناس؛
• کار به حیث مشاور تنظیم خانواده (Family Planning)؛
• ارائه‌ی خدمات قابلگی در منازل؛
• آموزش و مشاوره برای رویارویی با مسائل جنسی بلوغ نوجوانان در مکاتب؛
• آموزش و مشاوره در مورد حفظ صحت و مشکلات و اختلالات یائسگی.