دانشکده‌ فقه وحقوق

معرفی دانشکده

دانشکده فقه و حقوق، اولین دانشکده دانشگاه خاتم النبیین^(ص) است که در سال ۱۳۸۶، به منظور تعلیم و تربیت شیفتگان و تشنگان بینش فقه اسلامی، و دانشِ حقوق انسانی تشکیل گردید و در حال حاضر صدها محصل اندیشمند و متعهد و جویای دانش و ارزش در این دانشکده در مقطع لیسانس و دوره ماستری مشغول به فراگیری علم فقه و حقوق می باشند. به راستی، آموزش حقوق در غیاب آگاهی فقهی، تحصیلِ گسسته از پایه می­نماید، اشخاصی می­توانند از ماده­های قانونی ادراک و استنباط درست و ارزنده داشته باشند که از مسایل فقهی بی­خبر نباشند. به همین جهت، این دانشکده، متون و قواعد فقهی را به اندازة نیاز در دروس اصلی و اختیاری حقوق گنجانده و عنوان «دانشکده فقه و حقوق» یافته است.

اهداف دانشکده فقه و حقوق

هدف اصلی، «تعلیم و تربیت انسان­های عالم و عامل به آموزه­ها و احکام دینی، اخلاقی، فقهی و قانونی» است. انگیزه واقعی دانشگاه خاتم ­النبیین(ص) و دانشکده فقه و حقوق، فراهم­ سازی فضای «معنویت و معرفت» است، این دانشگاه و دانشکده، خود را تنها «مرکز علمی» نمی­ شمارد بلکه «مرکز دینی- اخلاقی» نیز می­داند؛ بنابراین، به «دانش» و «ارزش» نگاه و نگرش همسان دارد و می­کوشد پایگاه پاکیزه­‌ی معرفت ­اندوزی و معنویت ­آموزی محصلان باشد. البته، معرفت و مهارت دو بال یک پرواز خواهند بود. این­جاست که می­توان اشاره داشت:

۱- تعلیم معیاری و تخصصی

آگاهی‌­هایی پراکنده و حتی اطلاعات گسترده، هنگامی پایه و پرتو پیشرفت و پیراستگی قرار خواهند گرفت که در سایه ­سار «معیارمندی» و «دسته­‌بندی» قرار گیرند. انگیزه دانشکده فقه و حقوق، آشناسازی با فنون استنباط یعنی آموزش قاعده­ مند، فقه و حقوق است، تا محصلان در مسایل نوپیدا و پیچیده امروزی با استفاده از منطق حقوقی و شیوه برداشت فقهی از سرگردانی و سر درگمی رهایی یابند. تعلیم آکادمیک و تخصصی، انگیزه بایسته­ای است که هیچ نهاد علمی- دینی نمی­تواند را هدف نداند.

۲- تعلیم کاربردی (تقویت مهارت)

هر زمینه و رشته­‌ی علمی، بر سه پایه «آگاهی»، «آمادگی» و «ورزیدگی» استوار است؛ آگاهی­ها هر اندازه روشن و گسترده باشند، بدون «آمادگی لازم» نمی­تواند مسیر مطلوب و مترقی را بپیماید، برای همین، ماجرای «مهارت» مطرح می­شود. در رشته فقه و حقوق، افزون بر دانش، باید میان ماده‌­های قانونی و مسایل حقوقی گردش داشت و برای حل پرونده‌­های پیچیده، «آمادگی» یافت. هدف این دانشکده، تنها «آموزش نظری» نیست، بلکه مقصود مهارت آموزی و زمینه­‌سازی برای آمادگی عملی محصلان در زمینه­‌های قضا، وکالت و سایر مسایل حقوقی نیز می­باشد. در همین راستا، دانشکده، برنامه ­های فوق برنامه، مانند: برگزاری محکمه تمثیلی، مسابقه قانون خوانی بازدید از محاکم علنی، نشست های قاضیان نامبردار کشور را در دستور کار قرار داده و اجرایی ساخته است.

۳- تعلیم همراه تعهد

«تخصص» همسایه و همسرای «تعهد» است؛ یکی بدون دیگری در «پیمودن ره مقصود» درمانده و وامانده خواهد بود. «دانش» در پناه «ارزش»، روشنایی خواهد یافت و نورافشانی خواهد داشت. دانش­اندوزی همراه با دینداری، جامعه را قانون­مند می­سازد. هدف دانشکده فقه و حقوق زمینه­ سازی برای رشد تخصص حقوقی در فضای تعهد اخلاقی است.

رشته ها و دوره ­های تحصیل

دروس رشته فقه و حقوق، فعلاً در دوره لیسانس و ماستری ارایه می­شود:

۱- دوره لیسانس

در مقطع لیسانس، دانشجویانِ پذیرفته­ شده در کانکور پذیرش، وظیفه دارند، دست­کم ۱۳۶ واحد درسی را در مدت هفت سمستر (سه و نیم­سال) بگذرانند. در صورت نیاز، تا ده واحد درسی اختیاری نیز به کریدیت­ های یادشده افزوده خواهد شد. هم­چنین دانشجوی این مقطع، موظف است که در سال پایانی تحصیل، «مونوگراف» را در موضوع بسیار جزیی، ضروری و کارآمد انتخاب نموده، با اشراف استاد راهنما، تدوین نموده و برای ارزیابی به دانشکده تحویل دهد؛ در صورتی­که دانشجو، نتواند در هفت سمستر، تحقیق پایانی را تکمیل کند، ترم هفتم اختصاص به نگارش مونوگراف خواهد یافت.

باید یادآور شد: درس­های مقطع لیسانس در دانشکده فقه و حقوق به نحوی تنظیم و ارایه می­شود که دانشجو، از نظر علمی توانایی می­یابد منصب قضا، وکالت و مشاورت حقوقی را عهده­دار گردد. این شیوه، دست­کم دو برجستگی دارد:

اولاً، دانشجویان، درس­های اصلی و اساسی حقوق را می­گذرانند، آگاهی عمومی نسبت به تمام رشته­ ها پیدا نموده و زمینه شغلی گسترده ­تر می­یابند(به سارنوالی یا وکالت و مشاورت حقوقی محدود نمی­شود)؛

ثانیاً، دانشجو، گزینه ­های بیش­تر و آسوده ­تر برای انتخاب رشته در دوره ماستری خواهد داشت.

۲- دوره ماستری

هویداست که دانشکده فقه و حقوق، با دو دوره برگزاری سرافرازانه­‌ی جشن فارغ التحصیلی در مقطع لیسانس، بایستگی قانونی و شایستگی اخلاقی برگزاری دوره ماستری در رشتة حقوق را داراست: به همین جهت از آغاز سال تحصیلی ۱۳۹۲ به یاری آفریدگار با مجوز وزارت محترم تحصیلات عالی افغانستان، دوره ماستری رشته حقوق برگزار گردید. از میان انبوه متقاضیان، پس از آزمون و ارزیابی علمی، حدود هفتاد نفر در سه رشته پذیرفته شدند؛رشته‌هایی:

– رشتة حقوق عمومی.

– رشتة جزا و جرم ­شناسی. (برای مشاهده و دانلود شناسه دیپارتمنت جزا و جرم شناسی اینجا کلیک کنید.)

– رشتة حقوق بین الملل.

مدت دوره ماستری دو سال است و در این دوره، دانشجویان ۳۵ واحد درسی را سپری خواهند کرد، از آن میان، شش واحد اختصاص به «پایان­ نامه» دارد.

اکنون، با تجربه‌ی جشنواره‌ی فراغت ماستری، دانشجویان از میان تعداد بسیاری از داو و طلبان در دو رشته‌ی مهم حقوق: «حقوق جزا و جرم‌شناسی» و «حقوق بین‌الملل» مورد آزمون دقیق قرار گرفته و تعداد معدودی (به میزان سقف تعیین‌شده از جانب وزارت تحصیلات عالی) پذیرش می‌شوند.

دانشجویان مشغول به تحصیل و فارغ التحصیل

۱- فارغ التحصیلان

دانشکدة فقه و حقوق بر خود می­بالد که توانسته است، سرافرازانه با گذراندن دو چهارسال تحصیلی، دو دوره محفل فراغت را نظاره­گر باشد. در مجموع تا کنون، تعدا پرشماری دانشجو، از این دانشکده، جامة آراستة فارغ التحصیلی را دریافت نموده­اند و بیش­تر آنان توفیق دست­یابی به شغل مناسب را یافته­اند و یا در دانشگاه خاتم­النبیین(ص)، مشغول ادامة تحصیل در مقطع ماستری شده­اند. به صورت دقیق، از میان ۲۳۰ دانشجوی شایسته­ی شرکت در جشن فراغت، تا کنون ۱۴۹ دانشجو (ذکور: ۹۸٫ اناث: ۵۱)، با سپری کردن مراحل نهایی اداری و امضای برگة فراغت، ریز نمرات­شان از سوی وزارت محترم تحصیلات مورد تأیید قرار گرفته است.

۲- بورسیه­ شدگان

دانشگاه خاتم النبیین(ص)، تاکنون توانسته است از میان دانشجویان فارغ التحصیلی دانشکده فقه و حقوق، حدود هفتاد دانشجو را بورسیه کامل خارج از کشور نماید. ۳۵ نفر از آنان بیش از یک­سال مشغول به تحصیل دروس دوره ماستری در رشته حقوق جزا و جرم­ شناسی و حقوق خصوصی هستند و سایر بورسیه­ شدگان نیز آماده اعزام می­باشند. البته، فرایند بورسیه به خارج از کشور، از برنامه­ های تداومی این دانشگاه است.

۳- دانشجویان مشغول به تحصیل

دانشکده فقه و حقوق، ۳۹۷ (اناث: ۸۱ و ذکور: ۳۱۶) نفر دانشجوی مشغول به تحصیل دارد،

سال اول: ۸۰ دانشجو. این هشتاد نفر از میان انبوه ثبت کنندگان برای شرکت کانکور ۱۳۹۲، با توجه به نمره کتبی و مصاحبه علمی برگزیده شده ­اند.

سال دوم: ۹۰ دانشجو(ذکور: ۷۳٫ اناث: ۱۷). گروهی هستند که با موقفیت مضامین درسی سال قبل را گذرانده ­اند و شایستگی ارتقا به سال دوم را یافته ­اند.

سال سوم: شرکت ­کنندگان سال سوم ۱۵۸ دانشجوی می­باشند که از امتحان ۸۰ واحد درسی سربلند برون آمده و لیاقت شرکت در دروس بالاتر را دارند.

سال چهارم: دانشجویان سال چهارم، در آستانة فراغت تحصیل قرار می­گیرند و باید نمره قبولی در حداقل ۱۳۶ واحد را داشته باشند، تا بتوانند در جشن فراعت شرکت کنند؛ در سمستر اول سال روان، ۴۸ نفر ذکور و ۲۱ نفر اناث، در مجموع ۶۹ دانشجوی این دانشکده، لیاقت دریافت جامه فارغ التحصیلی را دارند.

هم اکنون شماری بسیاری از دانشجویان مشغول به تحصیل رشته‌ی فقه و حقوق در این دانشکده هستند.

دور نمای شغلی دانشجویان رشته فقه و حقوق

۱- فعالیت علمی

فارغ التحصیل دوره لیسانس و ماستری دانشکده فقه و حقوق توانایی می­یابد که به عنوان استاد و محقق مسایل علمی و حقوقی و کادرهای مسلکی مورد نیاز دولت و مراکز تحصیلات عالی و علمی جذب شود؛

۲- قضاوت

فارغ التحصیل لیسانس و ماستری این دانشکده می­تواند از طریق آزمون ستاژ قضایی ستره محکمه که سالانه یکبار برگزار می­گردد به عنوان قاضی متخصِّص و با تقوا وارد قوه قضاییه کشور شود.

۳- وکالت

فارغ التحصیل این دانشکده می­تواند جوازنامه وکالت دفاع را دریافت نماید و به عنوان وکیل حقوقی و مدافع در جامعه فعالیت نماید.

۴- مشاور حقوقی

متخصص فقه و حقوق این دانشکده با شایستگی کامل می­تواند به اشخاص حقیقی و حکمی عمومی و خصوصی در جامعه مشورت­های سازنده و ارزنده حقوقی و قانونی ارایه کند.

۵- قانونگذاری

دانش آموخته دانشکده فقه و حقوق این دانشگاه می­تواند به عنوان یابنده یا نگارنده قوانین و مقررات در شورای ملی و در سازمان و نهادهای دولتی خدمت دلسوزانه و صادقانه را بر طبق تخصص و تعهد خویش انجام دهد.

۶- فعالیت اداری و اجرای قانون

دانشجوی فارغ التحصیل حقوق می­تواند به عنوان مدیر ارشد اجرایی یا مقام اداری کشور در جامعه فعالیت نماید چون متخصص فقه و حقوق می باشد در نتیجه توان تطبیق و اجرای قانون را به خوبی دارا می باشد

ج- برنامه­ های تقویتی

این دانشکده به منظور نشاط علمی و ثمره عملی دروه های آموزشی دانشجویان، همواره اقدامات ذیل را در دستور کار دارد:

۱- برگزاری محکمه تمثیلی در حضور هیأت قضایی از میان قاضیان کشور( نقد و بررسی جلسات محکمة تمثیلی، توسط قاضیان محکمه؛

۲- برگزاری نسشت های تخصُّصی حقوقی به صورت عموم برای همه دانشجویان عزیز رشته فقه و حقوق.

۳- برگزاری مسابقات آشنایی با قوانین نافذه جمهوری اسلامی افغانستان.

۴- اشتراک دادن دانشجویان به جلسات محاکم رسمی به منظور تماشای نحوه دادرسی و محاکمه.

۵- دعوت قضات و سارنوال­ها و پزشکان طب عدلی به منظور تدریس یا سخنرانی برای دانشجویان عزیز این دانشکده .